Zespół Alporta – diagnostyka i leczenie na podstawie najnowszych wytycznych ERKNet, ERA i ESPN
Słowa kluczowe / Keywords:
Streszczenie:
Glomerulopatia związana z patogennymi wariantami w genach COL4A3, COL4A4 i COL4A5, w tym klasyczny zespół Alporta, jest drugą najczęstszą dziedziczną chorobą nerek. Charakteryzuje się utrzymującym się krwinkomoczem i/lub białkomoczem, prowadzącym do schyłkowej niewydolności nerek i konieczności rozpoczęcia leczenia nerkozastępczego. Często współwystępuje z głuchotą czuciowo-nerwową oraz zmianami w obrębie narządu wzroku. Rozpoznanie i leczenie tej choroby stanowią istotne wyzwanie ze względu na dużą heterogenność fenotypową, różne sposoby dziedziczenia, zmienną ekspresję oraz penetrację poszczególnych wariantów genetycznych, a także ograniczoną liczbę badań klinicznych, zwłaszcza u dzieci. W ramach inicjatywy Europejskiej Sieci Referencyjnej ds. Rzadkich Chorób Nerek, Europejskiego Stowarzyszenia Chorób Nerek oraz grupy roboczej Europejskiego Towarzystwa Nefrologii Dziecięcej powołano zespół ekspertów, który przeprowadził systematyczny przegląd literatury. Badania genetyczne obejmujące analizę genów COL4A3/4/5 stanowią obecnie kluczowy element diagnostyki różnicowej u pacjentów z krwinkomoczem, białkomoczem, niewydolnością nerek o nieznanej etiologii, ogniskowym segmentalnym stwardnieniem kłębuszków nerkowych, a także torbielowatą chorobą nerek. Leczenie opiera się na wczesnym zastosowaniu inhibitorów układu renina-angiotensyna-aldosteron, a u dorosłych także inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego typu 2. Osoby z monoallelicznymi wariantami powinny być rozważane jako dawcy nerki jedynie w ostateczności. Wytyczne te stanowią kompleksowe narzędzie wspomagające diagnostykę i leczenie pacjentów z patogennymi wariantami w genach COL4A3/4/5.
Standardy Medyczne/Pediatria 2025, T. 22, 378-391
+
Komentarz do artykułu
Małgorzata Mizerska-Wasiak
Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
Abstract:
Glomerular nephropathy associated with pathogenic variants in the COL4A3, COL4A4, and COL4A5 genes, including classical Alport syndrome, is the second most common hereditary kidney disorder. It is characterized by persistent hematuria and/or proteinuria, often leading to early kidney failure and requiring kidney replacement therapy. Extrarenal manifestations such as sensorineural deafness and ocular anomalies are frequently observed. Diagnosis and management of this condition remain challenging due to significant phenotypic heterogeneity, multiple models of inheritance, variable expression and penetrance of individual genetic variants, and a limited number of clinical studies, particularly in paediatric populations. As part of the European Rare Kidney disease reference Network (ERKNet), European Renal Association (ERA Genes&Kidney), and European Society for Paediatric Nephrology (ESPN) initiatives, an expert team was established to conduct a systematic literature review. Genetic testing, including analysis of the COL4A3/4/5 genes, is now a key component of differential diagnosis in patients presenting with hematuria, proteinuria, unexplained renal failure, focal segmental glomerular sclerosis and cystic kidney disease. Current treatment strategies emphasize the early use of renin-angiotensin-aldosterone system (RAAS) inhibitors, with sodium-glucose cotransporter-2 (SGLT2) inhibitors also recommended for adult patients. Individuals with monoallelic variants should be considered as kidney donors only under exceptional circumstances. These guidelines provide a comprehensive framework to support the diagnosis and treatment of patients with pathogenic COL4A3/4/5variants.
Standardy Medyczne/Pediatria 2025, T. 22, 378-391
+
Comment on the article
Małgorzata Mizerska-Wasiak
Katedra i Klinika Pediatrii i Nefrologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny
.jpg)
Strona przeznaczona dla lekarzy i osób pracujących w ochronie zdrowia. Wchodząc tu, potwierdzasz, że jesteś osobą uprawnioną do przeglądania zawartych na tej stronie treści.