Autor: Jan Koziej

Opracowano na podstawie: Grzesiowski P, Parczewski M. Wspólny komunikat nr 2 Głównego Inspektora Sanitarnego i Konsultanta Krajowego w dziedzinie chorób zakaźnych w sprawie przypadków wykrycia przecinkowców cholery (25.07.2025 r.). Dostęp online: https://www.gov.pl/web/gis/wspolny-komunikat-nr-2-glownego-inspektora-sanitarnego-i-konsultanta-krajowego-w-dziedzinie-chorob-zakaznych-w-sprawie-przypadkow-wykrycia-przecinkowcow-cholery-25072025-r

W drugiej połowie lipca 2025 r. w Polsce odnotowano 2 przypadki wykrycia materiału genetycznego przecinkowca cholery (łac. Vibrio cholerae). Z uwagi na niejednoznaczny charakter wstępnych doniesień informacje te wzbudziły zrozumiały niepokój wśród opinii publicznej. 

Pierwszy przypadek dotyczył kobiety w województwie zachodniopomorskim, która została przyjęta do szpitala powiatowego z objawami ciężkiej biegunki i odwodnienia. Z powodu pogarszającego się stanu pacjentka została przetransportowana na oddział zakaźny w Szczecinie. Nie podróżowała ona za granicę, co dodatkowo wzmagało niepokój związany z ewentualnym lokalnym źródłem zakażenia. Dwukrotnie przeprowadzone badania molekularne wykazały obecność przecinkowców cholery. Niemniej do potwierdzenia diagnozy niezbędne było dalsze badanie, mające na celu wykrycie toksyny cholerycznej, która odpowiada za pełnoobjawowy obraz kliniczny choroby.
W ramach działań prewencyjnych pacjentka została objęta ścisłą izolacją, a osoby z jej najbliższego otoczenia – kwarantanną domową, której czas trwania określono na 5 dni. Rozszerzono także nadzór epidemiologiczny na dalsze kontakty oraz zlecono badania środowiskowe, obejmujące próbki wody i żywności z otoczenia chorej. W dniu wydania komunikatu stan pacjentki oceniano jako stabilny. We wspólnym stanowisku Główny Inspektor Sanitarny oraz Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób zakaźnych poinformowali, że nie istnieje ryzyko epidemiczne dla ogółu społeczeństwa. Nie wprowadzono dodatkowych zaleceń dla ludności.

Drugie stanowisko, opublikowane 5 dni później, zawierało już więcej szczegółów dotyczących wyników badań. W przypadku pacjentki ze Stargardu potwierdzono obecność nietoksynotwórczego szczepu przecinkowca, co pozwalało na rozpoznanie wibriozy. Objawy kliniczne ustępowały, a osoby objęte kwarantanną nie wykazywały żadnych symptomów infekcji, co pozwoliło na zakończenie nadzoru sanitarnego. Tymczasem w województwie lubelskim zidentyfikowano drugi przypadek zakażenia. Badania mające ustalić obecność toksyny nadal trwają, jednak już wstępna ocena sugeruje wibriozę jako najbardziej prawdopodobne rozpoznanie.

Wraz ze stanowiskiem na stronie Głównego Inspektoratu Sanitarnego (GIS) opublikowano kompendium wiedzy o wibriozach. Eksperci przypominają, że zakażenie wywołane przez bakterie z rodzaju Vibrio należy brać pod uwagę u pacjentów po kontakcie z wodą morską lub po spożyciu surowych owoców morza. Dobór materiału do badań mikrobiologicznych powinien odpowiadać lokalizacji zakażenia i może obejmować kał, krew lub wymaz z rany. Leczenie zakażeń przewodu pokarmowego o łagodnym przebiegu polega głównie na nawadnianiu i uzupełnianiu elektrolitów. W ciężkich przypadkach wskazane jest wdrożenie antybiotykoterapii. U dzieci rekomendowane jest połączenie trimetoprimu/sulfametoksazolu oraz aminoglikozydu. W terapii zakażeń ran kluczowe znaczenie ma chirurgiczne opracowanie i oczyszczenie tkanek martwiczych. W wyjątkowo zaawansowanych sytuacjach konieczna może być amputacja.

Pełna treść stanowiska jest dostępna pod adresem: https://www.gov.pl/web/gis/wspolny-komunikat-nr-2-glownego-inspektora-sanitarnego-i-konsultanta-krajowego-w-dziedzinie-chorob-zakaznych-w-sprawie-przypadkow-wykrycia-przecinkowcow-cholery-25072025-r