Diagnozowanie i leczenie niedoboru żelaza u dzieci


Słowa kluczowe / Keywords:



Streszczenie:

Niedobór żelaza (Fe) występuje u dzieci względnie często i może prowadzić do poważnych następstw ogólnoustrojowych. Niedokrwistość mikrocytarna jest tylko jednym z wielu, a w dodatku późnym powikłaniem przedłużającego się niedoboru Fe. Obniżone stężenie Fe stwierdzono m.in. u dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, np. z zespołem niespokojnych nóg (ang. restless legs syndrome, RLS), zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ang. attention deficit hyperactivity disorder, ADHD) oraz z napadami bezdechów afektywnych. Uzupełnianie tego pierwiastka należy rozpocząć po stwierdzeniu niedoboru w badaniach laboratoryjnych, niezależnie od występowania niedokrwistości czy objawów klinicznych niedoboru Fe. Stężenie ferrytyny oraz morfologia krwi z retikulocytami są obecnie najbardziej dostępnymi i wiarygodnymi badaniami, a przy tym ich koszt nie jest wysoki. W przypadku towarzyszącego stanu zapalnego lub infekcji interpretacja stężenia ferrytyny powinna być ostrożna oraz uwzględniać inne parametry laboratoryjne i objawy kliniczne. Leczenie niedoboru Fe powinno być oparte na diecie z udziałem pokarmów z dużą zawartością i biodostępnością Fe oraz na suplementacji doustnej w dawce 3-6 mg (do 8 mg) żelaza elementarnego/kg masy ciała, podawanego w dawkach podzielonych lub w 1 dawce dobowej, najlepiej wieczorem. Wskazania do podawania Fe parenteralnie są ograniczone. W niektórych grupach ryzyka niedoboru tego pierwiastka zalecana jest suplementacja profilaktyczna, zwłaszcza jeśli dotyczy ona niemowląt karmionych piersią, u których powinna zostać wdrożona niezależnie od wyników badań laboratoryjnych.

Abstract:

Iron deficiency is relatively common in children and can cause serious systemic consequences. Microcytic anemia is just one of many but a rather late complication of prolonged Fe deficiency. Reduced iron levels have been found, among others, in children with neurological disorders, such as restless legs syndrome, attention deficit hyperactivity disorder and breath-holding spells. Supplementation of this element should be started after its deficiency is confirmed in laboratory tests, regardless of the presence of anemia or clinical symptoms of Fe deficiency. Ferritin level and a full blood count, including absolute reticulocyte count, are currently the most reliable, easily available and cost-effective tests. In the case of concomitant inflammation or infection, the interpretation of ferritin level should be cautious and consider other laboratory parameters as well as clinical symptoms. Treatment of Fe deficiency should be based on a diet rich in products with high iron content and bioavailability as well as an oral supplementation at a dose of 3-6 mg (up to 8 mg) of elemental iron/kg, administered in divided doses or in one daily dose, preferably in the evening. The indications for parenteral iron administration are limited. Prophylactic supplementation of Fe is indicated in some children at risk of its deficiency, for example in breastfed infants. In the latter group, iron should be administrated regardless of the results of laboratory tests.


8 zł

author-image

prof. dr hab. Radosław Chaber