Zaburzenia neurotransmisji – podstawowa diagnostyka


Słowa kluczowe / Keywords:



Streszczenie:

Wrodzone zaburzenia neurotransmisji (WZN) sąprzyczynąciężkich, postępujących encefalopatiiujawniających się w okresie wczesnego dzieciństwa.Poniższy przegląd obejmuje dwie grupy WZN– zaburzenia metabolizmu amin biogennych orazkwasu γ-aminomasłowego (GABA). Zaburzenia metabolizmuamin biogennych spowodowane są niedoboremenzymów, takich jak hydroksylaza tyrozyny(TH), hydroksylaza tryptofanu (TPH) oraz dekarboksylazaaminokwasów aromatycznych (AADC). Ponadtomogą być następstwem zaburzenia syntezytetrahydrobiopteryny (BH4), kofaktora aktywnościww. hydroksylaz. Szlak metaboliczny syntezyi regeneracji BH4 obejmuje kolejno cyklohydrolazę GTP(GTPCH), syntazę 6-pirogronylo-tetrahydropterydową(PTPS), reduktazę dihydropterynową (DHPR) oraz reduktazęsepiapterynową (SR). Drugą grupę stanowiąchorzy z zaburzeniami metabolizmu GABA, który obejmujedeficyt dekarboksylazy kwasu glutaminowego(GAD), transaminazy GABA (GABA-T) oraz dehydrogenazybursztynylo-semialdehydu (SSADH).Diagnostyka laboratoryjna powyższych WZN polegana ilościowym oznaczaniu szerokiego spektrum neuroprzekaźnikówi ich metabolitów w płynie mózgowo-‑rdzeniowym (PMR). W celu zróżnicowania poszczególnychdefektów oznacza się dodatkowo metabolitypteryn w płynie mózgowo-rdzeniowym i w moczu,aktywność niektórych enzymów we krwi lub w fibroblastach oraz stężenie aminokwasów fenyloalaninyi tyrozyny w osoczu po doustnym obciążeniu fenyloalaninąw dawce 100 mg/kg m.c.Obecnie rozpoznawalność zaburzeń neurotransmisjiw populacji pediatrycznej poprawia się. Wczesneustalenie rozpoznania umożliwia podjęcie właściwegoleczenia, a tym samym u części chorych znacznie poprawiarokowanie.W pracy przedstawiono charakterystykę kliniczną i biochemicznązaburzeń neurotransmisji.

Abstract:

The neurotransmitter disorders represent a groupof rare neurometabolic defects characterized by abnormalitiesof neurotransmitter synthesis and breakdown.This review focuses on the clinical disordersof biogenic amines and GABA metabolism. There arefollowing known disorders of dopamine and serotoninsynthesis: tyrosine hydroxylase deficiency (TH),tryptophan hydroxylase (TPH), aromatic amino aciddecarboxylase deficiency (AADC), as well as defects oftetrahydrobiopterin synthesis: guanosine triphosphatecyclohydrolase(CHGTP), dihydropteridine reductase(DHPR), 6-pyruvoil tetrahydro-pterin syntase (PTPS)and sepiapterin reductase (SR) deficiencies. The disordersof GABA metabolism require an increased index ofclinical suspicion. There are following known disordersof GABA synthesis: glutamate decarboxylase (GAD),GABA transaminase (GABA-T) and succinylsemialdehydedehydrogenase (SSADH). All these defects requirecerebrospinal fluid (CSF) analysis. Analyses of pterinmetabolism in CSF and in urine, assessment of enzymaticactivities and oral phenylalanine loading testat dose of 100 mg/kg are applied for the differentialdiagnosis.There is an improvement in recognition of neurotransmitterdisorders in the pediatric population nowadays.Neurotransmitter disorders are treatable conditionswith a potentially widening spectrum but with a prognosisdependent on early intervention. Clinical and biochemical characteristics of neurotransmitterdisorders are shown in this study.



author-image

Katarzyna Kuśmierska

author-image

Krystyna Szymańska

author-image

Ewa Małunowicz

author-image

Jolanta Sykut-Cegielska