Analiza sposobu żywienia dzieci w wieku 13–36 miesięcy z niedoborami masy ciała – badanie ogólnopolskie.


Słowa kluczowe / Keywords:



Streszczenie:

Wprowadzenie.
W pracy zwrócono szczególną uwagę na żywienie dzieci z niedoborami masy ciała, weryfikując w praktyce aktualne zalecenia żywieniowe.

Cel pracy.
Celem pracy była ocena sposobu żywienia dzieci w wieku 13–36 mies. z niedoborami masy ciaław porównaniu do sposobu żywienia dzieci z prawidłowym stanem odżywienia oraz w odniesieniu do zaleceń żywieniowych.

Materiał i metody.
Z reprezentatywnej ogólnopolskiej populacji dzieci w wieku 13–36 mies. (n = 400; dobórlosowy dwustopniowy – losowanie na operacie powiatów, losowanie na operacie bazy PESEL) wyodrębniono trzy grupy dzieci: grupa I – dzieci ze znacznym niedoborem masy ciała (z-score BMI < -2,0; n = 58), grupa II– dzieci z niedoborem masy ciała (z-score BMI pomiędzy-1,0 a -2,0; n = 50), grupa III – dzieci z prawidłową masą ciała (z-score BMI pomiędzy -1,0 a +1,0; n = 182). Przeprowadzono analizę ich sposobu żywienia. Pozostałe dzieci (n = 110) to grupa z nadmiarem masy ciała (z-score BMI ≥ +1,0), która nie jest przedmiotem analizy w tej pracy. Do oceny sposobu żywienia dzieci wykorzystano autorski kwestionariusz ankietowy z 3-dniowym zapisem jadłospisów. Do obliczenia wartości odżywczej diet dzieci wykorzystano program komputerowy Dieta 4.0. Zależności i różnice pomiędzy zmiennymi dotyczącymi stanu odżywienia dzieci i ich sposobu żywienia oceniono odpowiednio za pomocą testu χ2 i testu Kruskala-‑Wallisa.

Wyniki i ich omówienie.
Dzieci ze wszystkich grup pochodziły głównie ze środowiska miejskiego, ale wśród dzieci zamieszkujących na wsi wyższy był odsetek dzieci ze znacznym niedoborem masy ciała. Rodzice tej grupy dzieci częściej legitymowali się niższym wykształceniem. Dzieci ze znacznym niedoborem masy ciała spożywały mniej mleka i produktów mlecznych, mięsa i jego przetworów, także tłuszczów oraz warzyw i owoców w porównaniu z dziećmi z prawidłową masą ciała. Wartość energetyczna średniej całodziennej racji pokarmowej dzieci ze znacznym niedoborem masy ciała była najniższa. We wszystkich grupach niedoborowe w odniesieniu do zaleceń było spożycie witaminy D, podobnie potasu, a w grupie dzieci zeznacznym niedoborem masy ciała dodatkowo witaminy E i jodu.

Wnioski.
Uwarunkowania rodzinno-środowiskowe mają wpływ na stan odżywienia dzieci ze znacznym niedoborem masy ciała. Dzieci ze znacznym niedoborem masyciała wymagają modyfikacji sposobu żywienia.

Abstract:

Introduction.
The study focuses on nutrition of underweight children as compared to current nutritional recommendations.

Aim.
The aim of the study was to analyse the diets ofunder weight children aged 13–36 months in comparison to a group of children with normal body weight and with reference to nutritional recommendations.

Material and methods.
The sample of the studied children (n = 290) was isolated from the representative nation-wide population of children aged 13–36 months (n = 400; two-stage sampling; sampling frames – listof 379 districts in Poland, list of personal identity numbers PESEL) and divided into 3 groups: group I – 58 children with severe underweight (BMI z-score below -2); group II – 50 children with underweight (BMI z-scorebetween -1 and -2); group III – 182 children with normal body weight (BMI z-score between -1 and +1). There maining group of children (n = 110) had an excessive body weight (z-score BMI ≥ +1,0) and was not analysed in this paper.The diets of the studied children were assessed using an original questionnaire with 3-day diet records andtheir energy and nutritional value was calculated using Dieta 4.0 computer programme. The outcomes as well as the composition of daily food rations were compared to recommendations. Correlations and differences between children’s nutritional status indices as well as energy and nutrient in take were evaluated using χ2 testand Kruskal-Wallis test, respectively.

Results.
Children in all studied groups came mainly from urban areas. However, the percentage of severely underweight toddlers (group I) in rural populations washigher than in the two other groups. Parents of children with severe underweight were less educated more oftenthan parents of children from the other studied groups. Severely underweight children (group I) ate lessmilk and milk products, meat, poultry and cold meats, fats, vegetables and fruits as compared to children with normal body weight (group III). Daily food rations of children with severe underweight (group I) had the lowest energy value. The intake of vitamin D and potassiumin all 3 groups of the studied children was insufficient ascompared to recommendations. The analysis of nutrient intake also revealed vitamin E and iodine deficiency in children with severe underweight (group I).

Conclusions.
Familial and environmental factors havean impact on nutritional status of children with severe underweight. The modification of diet is required in group of children with severe underweight.



author-image

Małgorzata Więch

author-image

Marta Barańska

author-image

Grażyna Rowicka

author-image

Agnieszka Riahi

author-image

Patrycja Kurpińska

author-image

Małgorzata Strucińska

author-image

Hanna Dyląg

author-image

Witold Klemarczyk

author-image

Halina Weker