3-epi-25(OH)D – nowy metabolit, potencjalne działanie biologiczne, problematyka interferencji w oznaczeniach.


Słowa kluczowe / Keywords:



Streszczenie:

Metabolizm 1α,25(OH)2D3 polega na inaktywacji enzymatycznej poprzez utlenianie łańcucha bocznego pierścienia B w pozycji C-24, prowadzącej do powstania kwasu kalcytrionowego oraz w pozycji C-23 z utworzeniem 1α, 25(OH)2D3-26,23-laktonu. W późnych latach 90. opisano inną drogę przemian 25-hydroksy D3, 1α, 25(OH)2D3 i 24,25(OH)2D3, związaną z modyfikacją konfiguracji grup hydroksylowych pierścienia A – epimeryzacją w pozycji C-3. Produkty tego procesu to C-3 epimery o nieco słabszej niż ich analogi aktywności biologicznej. Obecność C-3 epimerów wykazano w surowicy krwi ludzkiej osób w różnym wieku, jednak największe stężenie wystąpiło u niemowląt. Mimo zmienionej konfiguracji 3-epimery działają w komórkach, podobnie jak ich prekursory, osiągając większe stężenie wewnątrzkomórkowe ze względu na spowolniony metabolizm. Prawdopodobnie 3-epimery mogą posiadać aktywność transkrypcyjną, antyproliferacyjną oraz odgrywać rolę w regulacji różnicowania się komórek i indukowaniu apoptozy. Obecność C-3 epimeru 25(OH)D3 w surowicy może interferować w oznaczeniu 25(OH)D i powodować uzyskanie niewiarygodnych wyników. W celu dokładnego rozdzielenia C-3 epimeru 25(OH)D3 od pozostałych form 25(OH)D należy stosować bardzo wysokiej czułości metodę, będącą połączeniem wysoko sprawnej chromatografii cieczowej i tandemowej spektrometrii masowej (LC-MS/MS). Zaleca się, aby ze względu na znacznie podwyższoną zawartość C-3epimeru u niemowląt podawać jego stężenie na wyniku, natomiast w przypadku dzieci, młodzieży i dorosłych nie jest to warunek konieczny. Zalecenie to opiera się na wynikach wcześniejszych badań, w których aktywny metabolit 3-epi-25(OH)D3 wykazywał mniejszą skuteczność w regulowaniu stężenia wapnia w porównaniu do form nieepimerycznych.

Abstract:

1α,25(OH)2D3 is metabolized through the oxidation pathway of B-ring side chain at C-24 into inactive calcitroic acid or at C-23 leading to formation of 1α,25(OH)2D3-26,23-lactone. In the late 90-ties another metabolic pathway has been described – modification of hydroxyl groups configuration of A-ring at C-3 with formation of 3-epimers of 25(OH)D3,1α,25(OH)2D3 and 24,25(OH)2D3. C-3 epimers have been shown to exert slightly weaker biologic activity. C-3 epimers were, so far, detected in the serum of infants, children and adults however, concentrations were the highest in infants. Inspite of different configuration, these isomers play a similar biological role in the cells as their precursors, occuring inthe higher concentrations due to slow metabolism. It has been suggested that 3-epimers may display transcription and anti-proliferative effects as well as regulate cell differentiation and apoptosis. Elevated concentration of 3-epi-25(OH)D3 in the human serum may inter fere with 25(OH)D as say leading to false positive results. Separation of 3-epi-25-hydroxyvitamin D3 requires using of ultraperformance liquid chromatography –tandem mass spectrometry (LC-MS/MS). It is recommended that concentration of 3-epi-25(OH)D3 should be reported while measuring 25(OH)D3 in the serum samples of infants whereas this is not obligatory for children, adolescents and adults. This recommendation is based on the earlier data showing 3-epi-25(OH)D3 had a lower effecton calcemia comparing to nonepimeric forms.



author-image

Elżbieta Karczmarewicz

author-image

Grażyna Odrowąż - Sypniewska

author-image

Łukasz Paprotny

author-image

Paweł Płudowski