AZS związane z większym ryzykiem samobójstw

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Sandhu JK, Wu KK, Bui TL i wsp. Association Between Atopic Dermatitis and Suicidality: A Systematic Review and Meta-analysis. JAMA Dermatol 2018;12:12; DOI: 10.1001/jamadermatol.2018.4566.

Jak wynika z metaanalizy obejmującej badania, w których brało udział prawie 5 mln osób, pacjenci z atopowym zapaleniem skóry (AZS) mają o 44% wyższe ryzyko występowania myśli samobójczych oraz są o 36% bardziej narażeni na podjęcie prób samobójczych.

AZS jest chorobą przewlekłą, negatywnie wpływającą na jakość życia pacjentów, zarówno z powodu objawów samego AZS, jak i w związku ze współwystępowaniem m.in. astmy, alergicznego nieżytu nosa, zespołu metabolicznego czy zaburzeń snu. Ponadto obecność widocznych zmian skórnych może wywoływać uczucie wstydu czy prowadzić do stygmatyzacji chorych. AZS jest wiązane z większym ryzykiem depresji czy lęku[1]^,[2], jednak dotychczas nie ustalono związku pomiędzy tą chorobą a ryzykiem podejmowania prób samobójczych.

W celu zbadania związku pomiędzy AZS a występowaniem myśli samobójczych, prób samobójczych i dokonanych samobójstw Sandhu i wsp. przeprowadzili systematyczny przegląd piśmiennictwa i metaanalizę zidentyfikowanych badań poświęconych temu zagadnieniu. Autorzy publikacji, która ukazała się pod koniec 2018 r. na łamach JAMA Dermatology, odnaleźli 15 badań spełniających ustalone kryteria, których wyniki opublikowano między 1946 r. a majem 2018 r. W zidentyfikowanych badaniach wzięło udział łącznie 4 770 767 uczestników, spośród których 310 681 miało rozpoznane AZS. W 7 badaniach brali udział wyłącznie dorośli, w 2 − wyłącznie dzieci i młodzież, w 3 − zarówno dorośli, jak i dzieci; w pozostałych 3 nie podano wieku uczestników.

Na podstawie zebranych publikacji i danych z nich pochodzących Sandhu i wsp. przeprowadzili 2 metaanalizy. Metaanaliza dotycząca związku pomiędzy AZS a myślami samobójczymi została przeprowadzona z wykorzystaniem danych pochodzących z 11 spośród 14 badań poświęconych temu zagadnieniu (1 z badań zostało wykluczone ze względu na brak zbieżności pomiędzy danymi dotyczącymi myśli samobójczych w grupie kontrolnej a tymi z ogólnej populacji, a 2 badania zostały wykluczone ze względu na brak możliwości obliczenia ilorazu szans na podstawie opublikowanych danych). Z przeprowadzonej analizy wynika, że u pacjentów z AZS obserwuje się wyższe prawdopodobieństwo wystąpienia myśli samobójczych (OR: 1,44; 95% CI: 1,25-1,65). Metaanaliza danych pochodzących z 3 z 5 badań poświęconych związkowi AZS z częstością prób samobójczych (2 badania wykluczone ze względu na brak możliwości obliczenia ilorazu szans na podstawie opublikowanych danych) wykazała, że u pacjentów z AZS stwierdza się większe ryzyko podejmowania prób samobójczych (OR: 1,36; 95% CI: 1,09-1,70). Wyniki pojedynczych badań dotyczących związku pomiędzy AZS a dokonanymi samobójstwami są niejednoznaczne.

W 2 przeprowadzonych badaniach z udziałem wyłącznie dzieci i młodzieży zaobserwowano odmienne wyniki dotyczące zwiększonej częstości występowania myśli i prób samobójczych u pacjentów pediatrycznych z AZS. W badaniu przeprowadzonym przez Lee i Shina w Korei Południowej z udziałem dzieci i młodzieży zaobserwowano zwiększone ryzyko występowania myśli samobójczych u pacjentów z AZS w porównaniu z grupą kontrolną (OR: 1,23; 95% CI: 1,13-1,35) oraz prób samobójczych (OR: 1,31; 95% CI: 1,12-1,52)[3]. W drugim badaniu, również przeprowadzonym w Korei Południowej, nie zaobserwowano natomiast istotnych statystycznie różnic pomiędzy młodzieżą z rozpoznanym AZS a grupą kontrolną w zakresie częstości występowania myśli samobójczych, planowania samobójstwa czy prób samobójczych, różnice te natomiast odnotowano wśród dziewcząt biorących udział w badaniu[4].

Jak podsumowują autorzy publikacji, wyniki przeglądu piśmiennictwa i metaanalizy wyników przeprowadzonych dotychczas badań sugerują, że u pacjentów z AZS występuje podwyższone ryzyko myśli i prób samobójczych. Istotna jest świadomość tego ryzyka i obserwacja również pod tym kątem pacjentów z AZS.