Konsekwencje ekspozycji na dym tytoniowy

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Diver WR, Jacobs EJ, Gapstur SM. Secondhand Smoke Exposure in Childhood and Adulthood in Relation to Adult Mortality Among Never Smokers. AJPM 2018;55:345-352.

Ekspozycja na dym tytoniowy, zarówno wydychany przez osobę paląca, jak i ten pochodzący bezpośrednio z papierosa, jest wiązana z wieloma powikłaniami zdrowotnymi i stanowi modyfikowalny czynnik ryzyka wielu jednostek chorobowych. Palenie tytoniu przez rodziców i tzw. bierne palenie przez dzieci są wiązane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób układu oddechowego i chorobami układu krążenia. U dorosłych zaobserwowano związek pomiędzy biernym paleniem a zwiększonym ryzykiem raka płuc, chorobą niedokrwienną serca czy chorobami układu oddechowego. We wrześniu 2018 r. na łamach American Journal of Preventive Medicine ukazała się praca przedstawiająca wyniki badania mającego na celu ocenę związku pomiędzy biernym paleniem w dzieciństwie i w dorosłości a śmiertelnością.

Autorzy publikacji zebrali dane z kohorty „Cancer Prevention Study-II Nutrition” dotyczące prawie 70 900 nigdy niepalących kobiet i mężczyzn, w większości w wieku 50-74 lat w momencie rekrutacji, obserwowanych w okresie od 1992-1993 do końca 2014 r. Przy rekrutacji uczestnicy kohorty wypełniali 4-stronicową ankietę. Kolejne dane zbierano z ankiet wypełnianych przez uczestników co 2 lata począwszy od 1997 r.  Dane dotyczące przyczyny zgonu pochodziły z amerykańskiego państwowego rejestru i dostarczyły informacji na temat przyczyny > 99% odnotowanych w czasie obserwacji zgonów. Zebrany materiał przeanalizowano pod kątem związku pomiędzy biernym paleniem a śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny, śmiertelnością związaną z chorobą niedokrwienną serca, udarem mózgu czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP).

52% z wyselekcjonowanych, nigdy niepalących uczestników kohorty mieszkało w dzieciństwie z osobą palącą papierosy. Nie zaobserwowano występowania istotnego statystycznie związku pomiędzy ekspozycją na dym tytoniowy w dzieciństwie a ogólną śmiertelnością. Odnotowano natomiast związek pomiędzy życiem przez 16-18 lat dzieciństwa z palącą osobą a śmiertelnością spowodowaną POChP (HR: 1,31; 95% CI: 1,05-1,65). Bierne palenie w życiu dorosłym, w tym przypadku w momencie rekrutacji do kohorty (z ekspozycją na dym tytoniowy > 10 godz./tydz.), było związane z większą ogólną śmiertelnością (HR: 1,09; 95% CI: 1,04-1,14), większą śmiertelnością spowodowaną chorobą niedokrwienną serca (HR: 1,27; 95% CI: 1,14-1,42), większą śmiertelnością spowodowaną udarami (HR: 1,23; 95% CI: 1,04-1,45) i większą śmiertelnością spowodowaną POChP (HR: 1,42; 95% CI: 0,97-2,09).

Jak podsumowują autorzy publikacji, wyniki badania dostarczają kolejnych dowodów wskazujących na szkodliwość biernego palenia oraz konieczność redukowania ekspozycji na dym tytoniowy w trakcie życia.