Wpływ zespołu metabolicznego i insulinooporności na funkcjonowanie płuc i przebieg astmy u dzieci

Autor: Jędrzej Sarnecki

Na podstawie: Forno E, Han YY, Muzumdar RH i wsp. Insulin resistance, metabolic syndrome, and lung function in US adolescents with and without asthma. J Allergy Clin Immunol. 2015;136:304-311

W niedawno przeprowadzonym przez amerykańskich badaczy z Pensylwanii badaniu zaobserwowano, że zespół metaboliczny i insulinooporność mogą negatywnie wpływać na przebieg astmy oraz na funkcjonowanie płuc.

Zarówno otyłość jak i astma oskrzelowa są istotnymi problemami z zakresu zdrowia publicznego – w znaczący sposób wpływają one na długość i jakość życia, a liczba osób u których stwierdzane są te choroby systematycznie rośnie. Zaobserwowano dotychczas występowanie zwiększonego ryzyka zapadalności na astmę, cięższego jej przebiegu i gorszej odpowiedzi na leczenie u dzieci z otyłością[1]. W związku z doniesieniami z ostatnich lat o częstszym występowaniu insulinooporności u dzieci z astmą, niezależnie od BMI[2], oraz o upośledzeniu funkcjonowania płuc u osób z zespołem metabolicznym[3], Forno i wsp. przeprowadzili badanie z zamiarem oceny zależności między występowaniem otyłości, oporności na insulinę, zespołu metabolicznego a parametrami funkcji płuc, zarówno u nastolatków ze zdiagnozowaną astmą jak i bez tej choroby.

W badaniu wzięło udział 1429 nastolatków w wieku od 12 do 17 lat biorących udział amerykańskim, państwowym programie oceniającym stan zdrowia populacji w latach 2007-2010. Spośród wszystkich uczestników, 95 miało zdiagnozowaną wcześniej astmę i w ciągu ostatniego roku przebyli oni co najmniej jedno zaostrzenie choroby. Oporność na insulinę oceniano na podstawie współczynnika insulinemia/glikemia i wskaźnika QUICKI (ang. (Quantitative Insulin Sensitivity Check Index). Zespól metaboliczny stwierdzano w przypadku występowania co najmniej trzech z pięciu kryteriów: glikemia na czczo ≥110 mg/dL, stężenie triglicerydów na czczo ≥100 mg/dL, HDL≤50 mg/dL, obwód w pasie ≥75cc i tętnicze ciśnienie skurczowe ≥90cc.

Autorzy publikacji zaobserwowali występowanie istotnego statystycznie związku insulinooporności z niższymi wartościami FEV₁ (ang. forced expiratory volume in 1 second, natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa) i FVC (ang. forced vital capacity, natężona pojemność życiowa) oraz zespołu metabolicznego z niższym wskaźnikiem Tiffeneau (FEV₁/FVC), co wskazuje na występowanie obturacji dróg oddechowych. Stwierdzona przez badaczy korelacja dotyczyła wyłącznie nastolatków z nadwagą lub otyłością oraz była silniejsza w przypadku występowania aktywnej astmy. W porównaniu ze zdrowymi uczestnikami badania, dzieci z zespołem metabolicznym miały niższe wyniki współczynnika FEV₁/FVC o 2%. U nastolatków z astmą wskaźnik Tiffeneau był obniżony o średnio 6%, a w przypadku współwystępowaniu astmy i zespołu metabolicznego wskaźnik ten był niższy niż u zdrowych dzieci średnio o 10%.

Wyniki omawianego badania wskazują na możliwość istnienia związku między występowaniem insulinooporności i zespołu metabolicznego a funkcjonowaniem płuc u dzieci z nadwagą i otyłością. Podkreśla to znaczenie w leczeniu astmy u otyłych dzieci odpowiedniego postępowania, mającego na celu zmniejszenie masy ciała i ograniczenie ryzyka rozwoju zaburzeń metabolicznych.