Związek mikrobioty jelitowej z ryzykiem zapalenia oskrzelików

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Hasegawa K, Linnemann RW, Mansbach JM i wsp. The fecal microbiota profile and bronchiolitis in infants. Pediatrics 2016;138. DOI:10.1542/peds.2016-0218.

Zapalenie oskrzelików (ang. bronchiolitis) jest jedną z najczęstszych chorób u niemowląt i młodszych dzieci oraz najczęstszą postacią zakażenia dolnych dróg oddechowych w 1.  r.ż. Stanowi również jedną z najczęstszych przyczyn hospitalizacji niemowląt. W populacji pediatrycznej prawie zawsze przyczyną zachorowania jest infekcja wirusowa, w większości przypadków wywołana przez wirus RS. Pomimo powszechnego występowania wirusów odpowiedzialnych za bronchiolitis nie wszystkie dzieci rozwijają chorobę. Występują również istotne różnice w ciężkości przebiegu zapalenia oskrzelików. W celu określenia, czy skład mikrobioty jelitowej różni się pomiędzy pacjentami pediatrycznymi hospitalizowanymi z powodu zapalenia oskrzelików a zdrowymi dziećmi, Hasegawa i wsp. przeprowadzili wieloośrodkowe, prospektywne badanie kliniczno-kontrolne z udziałem 155 dzieci. Jego wyniki opublikowano w lipcu 2016 r. na łamach Pediatrics.

W badaniu wzięło udział 40 pacjentów pediatrycznych w wieku < 12. m.ż. hospitalizowanych z powodu zapalenia oskrzelików oraz 115 dzieci zdrowych w podobnym wieku. Średnia wieku uczestników wynosiła 3 miesiące (IQR − rozstęp kwartylny, 2-5 miesięcy), 55% stanowili chłopcy. Pacjentów rekrutowano w 3 szpitalach w USA. Kryteriami wykluczającymi było występowanie rozpoznanych wcześniej chorób kardiologicznych, pulmonologicznych, niedoboru odporności, immunosupresji lub poród ≤ 32. t.c. Wśród pacjentów z zapaleniem oskrzelików czynnikiem etiologicznym choroby był w 65% RSV, a w 23% rinowirus. Dzieci włączane do grupy kontrolnej nie mogły mieć gorączki, objawów chorób dróg oddechowych lub infekcji żołądkowo-jelitowej oraz nie mogły otrzymywać antybiotyków w poprzedzających 7 dniach.

Badacze przeanalizowali próbki kału pobrane od wszystkich uczestników. Większość bakterii wchodzących w skład mikrobioty jelitowej należała do jednego z 4 rodzajów: Escherichia (22%), Bifidobacterium (19%), Enterobacter (15%) i Bacteroides (13%). Zidentyfikowano 4 odrębne profile składu mikrobioty: z przewagą bakterii z rodzaju Escherichia (30%), Bifidobacterium (21%), Enterobacter łącznie z Veillonella (22%) lub z przewagą Bacteroides (13%) (cechujący się największą różnorodnością flory bakteryjnej). Zapalenie oskrzelików o ciężkim przebiegu występowało najrzadziej wśród dzieci z mikrobiotą jelitową, w której dominowały bakterie z rodzajów Enterobacter i Vellionella, a najczęściej u dzieci, u których we florze jelitowej przeważają bakterie z rodzaju Bacteroides (OR – iloraz szans = 4,50; 95% CI 1,58-15,5; p = 0,008). Prawdopodobieństwo występowania zapalenia oskrzelików nie różniło się istotnie pomiędzy pacjentami z profilami mikrobioty z przewagą Escherichia, Bifidobacterium lub Enterobacter z Veillonella. Jak podsumowują autorzy publikacji, zaobserwowana korelacja pomiędzy składem mikrobioty jelitowej a prawdopodobieństwem zapalenia oskrzelików nie wskazuje na występowanie związku przyczynowo-skutkowego, jednak może wskazywać na rolę bakterii z rodzaju Bacteroides w związku pomiędzy składem flory jelitowej a odpowiedzią immunologiczną organizmu na infekcje wirusowe.