Punkcja lędźwiowa − wskazania, technika wykonania i opieka nad pacjentem po zabiegu


Słowa kluczowe / Keywords:



Streszczenie:

Najważniejszym wskazaniem do wykonania nakłucia lędźwiowego jest podejrzenie zakażenia ośrodkowego układu nerwowego (OUN),
którego diagnostyka opiera się na badaniu płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR). Określenie etiologii zakażenia OUN ma podstawowe znaczenie
dla prawidłowego leczenia i uzasadnia dołożenie wszelkich starań, by pobrać PMR. Najważniejsze przeciwwskazania do wykonania
punkcji obejmują wstrząs, niewydolność oddechową i skazę krwotoczną. Wzmożone ciśnienie śródczaszkowe jest nieprecyzyjnie uważane
za przeciwwskazanie. Do najgroźniejszego powikłania − wgłobienia, czyli przemieszczenia mózgowia w głąb kanału kręgowego z uciskiem
na jego struktury – dochodzi, gdy wzmożonemu ciśnieniu towarzyszy różnica ciśnień między jamą czaszki a kanałem kręgowym. Przy zachowanej
komunikacji ciśnienie wyrównuje się w czasie punkcji. Punkcję lędźwiową (PL) prawie zawsze można wykonać bezpiecznie bez
wcześniejszego obrazowania. Celem obrazowania jest wykluczenie stanów, które upośledzają wyrównanie ciśnień: obrzęku mózgu, wad
pogranicza czaszkowo-kręgowego lub guza. Do stanów wymagających obrazowania należą zaburzenia świadomości, objawy ogniskowe,
obrzęk tarczy nerwu wzrokowego, niedawne drgawki i zaburzenia odporności.

Abstract:

Suspected central nervous system infection, which is diagnosed based on cerebrospinal fluid testing, is the major indication for lumbar puncture.
The etiology of CNS infection is of key importance for appropriate treatment and justifies all efforts made to collect the cerebrospinal fluid. The most
important contraindications for lumbar puncture include shock, respiratory failure and bleeding disorders. Increased intracranial pressure is inaccurately
considered as a contraindication. If increased pressure is accompanied by differences in the pressure between the cranial cavity and the vertebral
canal, it can give rise to the most dangerous complication, i.e. displacement of the brain into the spinal canal, with additional compression of brain
structures. With maintained communication, the pressure is equalised immediately at a time of puncture. Lumbar puncture can almost always be performed
safely without prior imaging. The aim of imaging is to exclude conditions that could impair pressure equalisation, such as cerebral oedema, cranio-
vertebral defects or tumour. Conditions that require imaging include impaired consciousness, focal symptoms, optic disk oedema, recent convulsions
and impaired immunity.



author-image

Dominika Pomorska

author-image

Monika Wanke-Rytt

author-image

Ernest Kuchar