Wpływ nadwagi i otyłości na wątrobę

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Woo Baidal JA, Elbel EE, Lavine JE i wsp. Associations of Early to Mid-Childhood Adiposity with Elevated Mid-Childhood Alanine Aminotransferase Levels in the Project Viva Cohort. J Pediatr 2018 Mar 19; pii: S0022-3476(18)30147-1.

Nadwaga i otyłość wpływają negatywnie na zdrowie, powodując szereg powikłań, m.in. niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby (ang. nonalcoholic fatty liver disease, NAFLD). NAFLD jest obecnie coraz częściej rozpoznawana u dzieci i młodzieży, co jest bezpośrednio wiązane z coraz częstszym występowaniem otyłości w populacji pediatrycznej. Jak wskazują wyniki badania przeprowadzonego przez Woo Baidal i wsp., nadwaga i otyłość we wczesnym dzieciństwie wiążą się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju NAFLD nawet już w 8. roku życia.

Praca przedstawiająca wyniki prospektywnego badania przeprowadzonego z udziałem 635 dzieci (52% chłopcy), będących uczestnikami kohorty Projektu Viva, ukazała się w kwietniu na łamach The Journal of Pediatrics. Celem badania była ocena związku pomiędzy zawartością tkanki tłuszczowej we wczesnym dzieciństwie a stężeniem aminotransferazy alaninowej (ALT) w surowicy w późniejszych latach życia, parametrem wykorzystywanym w skriningu w kierunku NAFLD u pediatrycznych pacjentów z grupy ryzyka.

U uczestników badanej kohorty wykonano pomiary antropometryczne obejmujące pomiary masy ciała, wysokości, grubości fałdu skórnego i obwodów talii i bioder we wczesnym dzieciństwie (średnia wieku 3,3 ± 0,4). Otrzymane wyniki wskazywały, że we wczesnym dzieciństwie 29% uczestniczących w badaniu dzieci miało nadwagę lub otyłość. Te same pomiary zostały powtórzone, kiedy dzieci miały średnio 8 lat (± 0,8). Dodatkowo w tym samym czasie od uczestników pobrano krew w celu oznaczenia aktywności ALT w surowicy.

Na podstawie opracowanych norm odpowiednich dla płci u 23% uczestników badania rozpoznano podwyższona aktywność ALT w wieku 7-8 lat. Analiza zebranych danych wykonana przez autorów publikacji wskazuje na wyższe ryzyko występowania podwyższonej aktywności ALT u dzieci z większym obwodem talii we wczesnym dzieciństwie, większą zawartością tkanki tłuszczowej w 8. r.ż. i większym wzrostem zawartości tkanki tłuszczowej pomiędzy 3. a 8. r.ż. Podwyższona aktywność ALT była również skorelowana z występowaniem wyższej insulinooporności i wyższym stężeniem insuliny na czczo, a związek ten tylko częściowo wynikał z BMI (ang. Body Mass Index) pacjenta.

Jak podsumowują autorzy publikacji, otrzymane wyniki sugerują, że okres między wczesnym dzieciństwem a wiekiem wczesnoszkolnym może wymagać szczególnej uwagi w celu zapobiegania powikłaniom otyłości, takim jak insulinooporność czy NAFLD.