Zastosowanie GKS w leczeniu wysiękowego zapalenia ucha środkowego

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Francis NA, Cannings-John R, Waldron CA i wsp. Oral steroids for resolution of otitis media with effusion in children (OSTRICH): a double-blinded, placebo-controlled randomised trial. Lancet 2018;392:557-568.

Wysiękowe zapalenie ucha środkowego bardzo często występuje u dzieci, szczególnie w pierwszych 5 latach życia. Ze względu na wyniki przeprowadzonych dotychczas badań, wskazujące na brak efektywności stosowania antybiotyków, donosowych sterydów, leków przeciwhistaminowych czy mukolityków, postępowanie w przypadku tej jednostki chorobowej sprowadza się do bacznej obserwacji, stosowania aparatów słuchowych lub leczenia zabiegowego. Z uwagi na ograniczone możliwości terapeutyczne wciąż poszukiwane są metody nieinwazyjnego leczenia wysiękowego zapalenia ucha środkowego. W ostatnich latach pojawiały się doniesienia o korzystnych efektach doustnego stosowania glikokortykosteroidów (GKS), jednak dane te pochodziły z badań o niskiej jakości. Z tego powodu Francis i wsp. przeprowadzili wieloośrodkowe badanie kliniczne z podwójnie ślepą próbą i randomizacją mające na celu ocenę efektywności wykorzystania krótkiej terapii doustnymi GKS w leczeniu wysiękowego zapalenia ucha środkowego, którego wyniki ukazały się w sierpniu 2018 r. na łamach czasopisma The Lancet.

Badanie przeprowadzono w Anglii i Walii w latach 2014-2016 z udziałem 380 dzieci w wieku od 2 do 8 lat (średnia wieku: 5 lat), u których występowały objawy wysiękowego zapalenia ucha środkowego przez co najmniej 3 miesiące i u których stwierdzono obustronne upośledzenie słuchu. Uczestników losowo przydzielano do grupy kontrolnej (n = 187), otrzymującej placebo, lub do grupy interwencyjnej (n = 193), otrzymującej prednizolon przez 7 dni w dawce 20 mg/dobę u 2-5-latków i 30 mg/dobę u dzieci w wieku 6-8 lat. Ocenianym punktem końcowym były wyniki badania audiometrycznego po 5 tygodniach od rekrutacji.

Ocenę słuchu w badaniu audiometrycznym przeprowadzono u 180 pacjentów z grupy kontrolnej i 183 z grupy interwencyjnej. Akceptowalne wyniki badania słuchu stwierdzono u 59 (33%) dzieci otrzymujących placebo i u 73 (43%) otrzymujących GKS – różnice pomiędzy grupami nie były istotne statystycznie (absolutna różnica: 7%; 95% CI: -3-17; number needed to treat: 14; aOR: 1,36; 95% CI: 0,88-2,11). Nie zaobserwowano również istotnych różnic pomiędzy grupami w częstości występowania zdarzeń niepożądanych.

W podsumowaniu wyników autorzy badania stwierdzili, że w przebiegu wysiękowego zapalenia ucha środkowego często dochodzi do spontanicznego wyleczenia, a doustne stosowanie GKS u pacjentów w wieku 2-8 lat nie wpływa istotnie na przebieg choroby.