Karmienie piersią zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 u matki

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: Gunderson EP, Hurston SR, Ning X i wsp. Lactation and Progression to Type 2 Diabetes Mellitus After Gestational Diabetes Mellitus: A Prospective Cohort Study. Ann Intern Med 2015;163(12):889-898.

U kobiet, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową (występującą u 3-5% ciężarnych[1]), ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 jest 7-krotnie wyższe niż w ogólnej populacji[2]. Do najczęściej stosowanych metod zmniejszania tego ryzyka należy przede wszystkim zmiana stylu życia, obejmująca zwiększenie aktywności fizycznej i stosowanie odpowiedniej, zbilansowanej diety. Jednym z możliwych czynników mogących zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 jest karmienie piersią, mające udowodniony pozytywny wpływ na metabolizm matki, utrzymujący się również po zakończeniu laktacji[3]. Ze względu na ograniczoną liczbę badań oceniających występowanie tego korzystnego efektu karmienia piersią na zdrowie matki oraz ich sprzeczne wyniki, Gunderson i wsp. przeprowadzili prospektywne badanie kliniczne z udziałem kobiet w ciąży, u których zdiagnozowano cukrzycę ciążową.

W badaniu przeprowadzonym w Kalifornii wzięło udział 1010 kobiet w wieku 20-45 lat, z rozpoznaną cukrzycą ciężarnych, które urodziły w 35 tygodniu ciąży lub później i u których wcześniej nie stwierdzono cukrzycy ani innych istotnych schorzeń. Między 6 a 9 tygodniem po porodzie uczestniczki były badane oraz wykonywano u nich doustny test doustnego obciążenia glukozą (ang. oral glucose tolerance test, OGTT), wykluczający występowanie cukrzycy typu 2. Informacje dotyczące stosowanej metody karmienia zbierano co miesiąc przez 2 lata.

Cukrzycę typu 2 wykryto u 113 z 959 kobiet (11,8%), które pozostały w kontakcie z badaczami i zgłaszały się na badania kontrolne przez 2 lata od porodu. Matki, u których rozwinęła się cukrzyca insulinoniezależna, miały większą masę ciała podczas pierwszego badania, częściej w czasie ciąży musiały otrzymywać insulinę i częściej rodziły w wyniku cięcia cesarskiego. Dzieci matek, u których rozpoznano później cukrzycę typu 2, miały średnio większą masę urodzeniową i częściej były za duże w stosunku do wieku ciążowego.

Gunderson i wsp. odnotowali redukcję ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 w ciągu 2 lat po porodzie o 36-57% w przypadku karmienia piersią > 2 m.ż. niemowlęcia w porównaniu z krótszymi okresami karmienia. Hazard względny rozwoju cukrzycy wynosił 0,64, 0,54 i 0,46 odpowiednio dla karmienia dziecka głównie mlekiem modyfikowanym, żywienia mieszanego i karmienia głównie piersią w porównaniu z wyłącznie sztucznym żywieniem niemowlęcia. Zaobserwowane wyniki były niezależne od występowania czynników ryzyka, takich jak otyłość czy stopień obserwowanych w ciąży zaburzeń tolerancji glukozy. Potencjalnym mechanizmem korzystnego wpływu karmienia piersią jest ochronne działanie prolaktyny wobec komórek β wysp trzustkowych[4] oraz wpływ tego hormonu na metabolizm lipidów[5].

Jak podkreślają autorzy, zachęcanie matek do karmienia piersią jest istotne ze względu na korzystny wpływ tej metody żywienia na zdrowie i rozwój dziecka, a w świetle przedstawionych powyżej wyników należy stwierdzić, że karmienie piersią może stanowić łatwy, ekonomiczny i praktyczny sposób zmniejszania ryzyka rozwoju cukrzycy typu 2 u kobiet, u których rozpoznano cukrzycę ciążową.