Zapobieganie grypie i jej leczenie w sezonie 2017/18 – zalecenia AAP

Autor: Jędrzej Sarnecki

Opracowanie na podstawie: AAP Committee on Infectious Diseases. Recommendations for Prevention and Control of Influenza in Children, 2017-2018. Pediatrics 2017;140(4):e20172550.

We wrześniu 2017 r. na łamach czasopisma Pediatrics ukazały się zaktualizowane zalecenia dotyczące zapobiegania grypie i jej leczenia przygotowane przez zespół ekspertów Amerykańskiej Akademii Pediatrii (American Academy of Pediatrics, AAP). Najlepszą metodą zapobiegania zachorowaniu jest szczepienie. W związku z tym AAP zaleca szczepienia ochronne u wszystkich osób > 6. miesiąca życia inaktywowanymi 3- lub 4-walentnymi szczepionkami. Są one szczególnie istotne w przypadku osób mieszkających z lub opiekujących się dziećmi < 5. roku życia (zwłaszcza niemowlętami < 6. m.ż.). Kolejną grupą, w przypadku której wyjątkowo ważne jest szczepienie, są dzieci, u których występuje ryzyko powikłań grypy – należą do nich dzieci z chorobami przewlekłymi układu oddechowego, takimi jak astma, oraz pacjenci pediatryczni z cukrzycą, hemoglobinopatiami, wadami serca czy niedoborami odporności, a także przyjmujący pochodne kwasu salicylowego (w przypadku zachorowania występuje u nich ryzyko zespołu Reye’a). Podkreślono również krytyczne znaczenie dla ograniczenia zapadalności na grypę szczepienia wszystkich pracowników służby zdrowia.

Szczepienie dzieci zalecane jest od momentu, gdy tylko dostępna stanie się szczepionka przygotowana na ten rok, najlepiej przed końcem października (szczep wirusa grypy typu A H1N1 różni się od tego zawartego w zeszłorocznej szczepionce; szczepy wirusa A H3N2 i wirusa grypy typu B pozostały takie same). Dzieci z alergią na białko jaja kurzego oraz z innymi chorobami alergicznymi mogą być szczepione tak jak pozostali pacjenci. Nie jest u nich wymagane zastosowanie dodatkowych środków ostrożności.

W dokumencie przedstawiono również zalecenia dotyczące liczby dawek szczepionki przeciwko grypie. Dzieci powyżej 9. r.ż. wymagają jedynie 1 dawki. Niemowlęta > 6. m.ż. i dzieci do końca 8. r.ż. powinny otrzymać 2 dawki, jeśli nie były szczepione przed 1 lipca 2017 r. lub gdy otrzymały wyłącznie 1 dawkę inaktywowanej 3- lub 4-walentnej szczepionki przed tą datą. Odstęp pomiędzy kolejnymi szczepieniami powinien wynosić min. 4 tygodnie. Dzieci, które przed lipcem 2017 r. otrzymały 2 lub więcej dawek szczepionki (nie musiało to być szczepienie w tym samym sezonie), mogą otrzymać tylko 1 dawkę.

Jak podkreślono w publikacji, leki przeciwwirusowe są istotne w leczeniu chorych, jednak kluczowe w profilaktyce grypy oraz ograniczaniu konsekwencji i kosztów zachorowań są szczepienia ochronne. Aktualnie leki przeciwwirusowe dostępne i zarejestrowane w USA do stosowania w przebiegu grypy u dzieci to podawany doustnie oseltamiwir i podawany wziewnie zanamivir.