Michał Pac

Opracowanie na podstawie: Zhao S, Shang Y, Yin Y i wsp.; AIRFLO Study Group. Ziresovir in Hospitalized Infants with Respiratory Syncytial Virus Infection. N Engl J Med 2024;391:1096-1107.

We wrześniu 2024 r. w czasopiśmie New England Journal of Medicine ukazały się wyniki wieloośrodkowego badania klinicznego trzeciej fazy z randomizacją, kontrolowanego placebo. Celem badania była ocena skuteczności i profilu bezpieczeństwa ziresoviru w leczeniu zakażeń dolnych dróg oddechowych wywołanych przez syncytialny wirus oddechowy (ang. respiratory syncytial virus, RSV) u hospitalizowanych dzieci w wieku 1-24 miesięcy.

Zakażenia RSV odpowiadają za 3,6 miliarda hospitalizacji rocznie na świecie oraz za ok. 97 200-124 900 zgonów dzieci < 5. roku życia, w szczególności w krajach rozwijających się. Aktualnie dostępne są leki stosowane w profilaktyce zakażeń RSV, takie jak przeciwciała monoklonalne: paliwizumab i nirsevimab. Dla obydwu przeciwciał wykazano skuteczność w zapobieganiu hospitalizacjom z powodu zakażeń dolnych dróg oddechowych wywołanych przez RSV oraz ciężkim przebiegom zakażeń RSV. Brakuje jednak metod leczenia zakażeń RSV.

Ziresovir to selektywny inhibitor białka F znajdującego się na powierzchni RSV podawany drogą doustną. W badaniu klinicznym drugiej fazy wykazano jego skuteczność w redukcji ilości wirusa (ang. viral load) oraz zmniejszeniu częstotliwości i stopnia ciężkości objawów zakażenia RSV. 

Do badania włączono dzieci w wieku 1-24 miesięcy, o masie ciała 2,5-20 kg, które były hospitalizowane z powodu zakażenia dolnych dróg oddechowych wywołanego przez RSV, potwierdzonego badaniem wirusologicznym w ciągu 36 godz. przed podaniem ziresoviru lub placebo. Dodatkowym kryterium włączenia był wynik w klasyfikacji zapalenia oskrzelików Wang o wartości min. 5 w momencie podania pierwszej dawki ziresoviru lub placebo oraz maksymalny czas, jaki upłynął od pojawienia się pierwszych objawów zakażenia, wynoszący maks. 7 dni. Do kryteriów wyłączenia należały współistniejące zakażenia ludzkim wirusem niedoboru odporności (HIV) i/lub grypy, zapalenie płuc o etiologii bakteryjnej oraz podejrzewany lub potwierdzony pierwotny niedobór odporności.

W analizie intention-to-treat uwzględniono 244 pacjentów, spośród których 164 otrzymało ziresovir, natomiast 80 – placebo. W analizie bezpieczeństwa uwzględniono 302 pacjentów, spośród których 200 otrzymało ziresovir, a 102 – placebo. W grupie otrzymującej ziresovir, w porównaniu z placebo, obserwowano istotną różnicę w redukcji wyniku w skali Wang w trzecim dniu od podania. W grupie otrzymującej ziresovir w piątym dniu obserwowano również istotnie większy spadek ilości wirusa. Poprawę powyższych parametrów opisywano także we wcześniej zdefiniowanych podgrupach – u uczestników z wynikiem w skali Wang min. 8 oraz u tych < 6. miesiąca życia. Częstość występowania działań niepożądanych związanych z podaniem leku lub placebo wynosiła odpowiednio: 16 i 13%. Do najczęstszych działań niepożądanych związanych z zastosowanym leczeniem (lub placebo) należały biegunka (odpowiednio: 4 i 2%), podwyższona aktywność enzymów wątrobowych w surowicy krwi (w obu grupach 3%) oraz pojawienie się wysypki na skórze (odpowiednio: 2 i 1%).

Opisane w badaniu wyniki wskazują na istotny spadek stopnia ciężkości objawów zakażenia dolnych dróg oddechowych wywołanego przez RSV oraz istotny spadek ilości wirusa w organizmie w porównaniu z placebo. Wyniki te wskazują na możliwości dalszej ewaluacji skuteczności ziresoviru w międzynarodowym badaniu klinicznym trzeciej fazy.

Pełny opis badania jest dostępny pod adresem:

https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2313551

fot. pexels.com