Szczepienie kobiet planujących ciążę, będących w ciąży oraz karmiących piersią.
Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, Polskiego Towarzystwa Wakcynologii oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej
Autor: Jan Koziej
Opracowanie na podstawie: Seremak-Mrozikiewicz A, Nitsch-Osuch A, Czajkowski K i wsp. Guidelines of the Polish Society of Gynecologists and Obstetricians, the Polish Society for Vaccinology, and the Polish Society for Family Medicine on vaccinating women with reproductive plans and pregnant or breastfeeding women. Ginekol Pol. Opublikowano online 21 sierpnia 2023 r.
W sierpniu 2023 r. na łamach Ginekologii Polskiej opublikowano rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników (PTGiP), Polskiego Towarzystwa Wakcynologii (PTW) oraz Polskiego Towarzystwa Medycyny Rodzinnej (PTMR) dotyczące szczepienia kobiet planujących ciążę, będących w ciąży oraz karmiących piersią.
Szczepienie kobiet w ciąży stanowi skuteczną metodę ochrony matki i dziecka przed chorobami infekcyjnymi. Pomimo wskazań odsetek kobiet w Polsce decydujących się na tę procedurę jest przypuszczalnie bardzo niski. Może to wynikać z obaw przed wystąpieniem działań niepożądanych oraz z ograniczonej wiedzy pacjentów, jak również lekarzy.
Niektóre szczepienia są zalecane kobietom w ciąży z powodu wysokiego ryzyka ciężkich powikłań zakażenia. Należy do nich szczepienie inaktywowaną, 4-walentną szczepionką przeciwko grypie, która powinna zostać podana w 1 dawce bezpośrednio przed sezonem lub w trakcie sezonu największej liczby zachorowań (wrzesień-marzec). Eksperci rekomendują także szczepionkę przeciwko COVID-19 (ang. coronavirus disease 2019) opartą na mRNA w schemacie 2 dawek podstawowych, a następnie dawek przypominających. Obie szczepionki są bezpieczne zarówno dla matki, jak i płodu oraz mogą zostać przyjęte w dowolnym okresie ciąży. Autorzy zalecają również przyjęcie skojarzonej szczepionki o zmniejszonej zawartości antygenu przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi w 27.-36. tygodniu ciąży. Pozwala to na ochronę niemowlęcia w pierwszych tygodniach życia.
Zgodnie z wytycznymi, po potencjalnej ekspozycji na tężec oraz wściekliznę ciężarne powinny otrzymać szczepienie ochronne.
Dodatkowe szczepienia mogą być konieczne w przypadku podróży do obszarów o wysokim ryzyku zakażenia oraz ze względu na czynniki ryzyka, takie jak choroby współistniejące. Należą do nich szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby (WZW) typu B, WZW typu A, pneumokokom, meningokokom, polio, durowi brzusznemu, żółtej gorączce i cholerze.
Szczepionki zawierające atenuowane patogeny nie powinny być stosowane u ciężarnych. „Żywe” szczepionki mogą być podawane kobietom w ciąży wyłącznie, jeśli korzyści wynikające z ich zastosowania przewyższają ryzyko potencjalnych działań niepożądanych. Grupa preparatów przeciwwskazanych obejmuje szczepionkę skojarzoną przeciwko odrze, śwince i różyczce, szczepionkę przeciwko ospie wietrznej, gruźlicy, HPV, doustną szczepionkę przeciwko durowi brzusznemu oraz donosową szczepionkę przeciwko grypie. Ponadto autorzy zwracają uwagę na stałe przeciwwskazania do szczepień w trakcie ciąży, takie jak ciężka reakcja alergiczna na poprzednią dawkę szczepionki lub jeden z jej składników. Do czasowych przeciwwskazań należą zaostrzenie choroby przewlekłej oraz objawy ostrej infekcji.
Według autorów lekarze powinni edukować i zachęcać kobiety do przyjmowania rekomendowanych szczepień ochronnych w okresie przedkoncepcyjnym i w trakcie ciąży.
Pełna wersja rekomendacji jest dostępna pod adresem:
fot. https://pl.freepik.com/
Podobne aktualności
Strona przeznaczona dla lekarzy i osób pracujących w ochronie zdrowia. Wchodząc tu, potwierdzasz, że jesteś osobą uprawnioną do przeglądania zawartych na tej stronie treści.